नांदेड| ‘एक स्टेशन एक उत्पादन’ योजना रेल्वे मंत्रालयाने स्थानिक/स्वदेशी उत्पादनांना बाजारपेठ उपलब्ध करून देऊन आणि समाजातील उपेक्षित घटकांसाठी अतिरिक्त उत्पन्नाच्या संधी निर्माण करण्याच्या उद्देशाने सुरू केली होती. 2022-23 च्या केंद्रीय अर्थसंकल्पात घोषित केलेल्या संकल्पनेला तेव्हापासून गती मिळाली आहे आणि स्थानिक कारागिरांसाठी ती विजयी ठरत आहे.
दक्षिण मध्य रेल्वेवर, ‘एक स्टेशन एक उत्पादन’ संकल्पना सुरुवातीला ३० दिवसांच्या कालावधीसाठी सहा रेल्वे स्थानकांवर सुरू करण्यात आली. अखेरीस, पथदर्शी प्रकल्पाला मिळालेल्या उदंड प्रतिसादामुळे, आउटलेट्स झोनमधील सत्तर रेल्वे स्थानकांवर पसरले आहेत. सध्या, दक्षिण मध्य रेल्वे मधील 72 रेल्वे स्थानके ‘One Station One Product’ च्या 77 आउटलेट्सने व्यापलेली आहेत जी दक्षिण मध्य रेल्वे अधिकारक्षेत्रांतर्गत 4 राज्यांमध्ये म्हणजे आंध्र प्रदेश, तेलंगणा, महाराष्ट्र आणि कर्नाटकमधील स्थानिक उत्पादनांना उच्च दृश्यमानता देतात.
महाराष्ट्र राज्यामध्ये दक्षिण मध्य रेल्वे कार्यक्षेत्रात, नांदेड, किनवट, पूर्णा, परभणी, जालना, औरंगाबाद, नगरसोल, हिंगोली, वाशीम या नऊ रेल्वे स्थानकांवर एका स्थानकाच्या एका उत्पादनाच्या 09 स्टॉल्सचा समावेश आहे ज्यामुळे स्थानिक कारागिरांना उपजीविका आणि कुटुंब कल्याणाला मोठी चालना मिळते. काही उत्पादनांमध्ये घरगुती खाद्यपदार्थ, बांबू उत्पादने, मसाला पावडर, स्थानिक स्वादिष्ट पदार्थ जसे की आवळा कँडी, लाडू, लोणचे, पापड, केळी चिप्स, राजगिरा पट्टी इ. चा समावेश आहे.
राजगिरा लाडू हे महाराष्ट्रातील एक प्रसिद्ध मिष्टान्न आहे. राजगिरा फायबरचा एक चांगला स्त्रोत आहे आणि गुळाच्या मिश्रणाने हे लाडू लोह आणि फायबर समृद्ध करतात. राजगिरा लाडूंच्या विक्रीसाठी चार ‘वन स्टेशन वन प्रॉडक्ट’ आउटलेट्सचे वाटप करण्यात आले आहे जे स्थानिक पाककलाकारांना ओळख देईल आणि प्रवासी प्रवाशांमध्ये स्थानिक मिठाईचा प्रचार करण्यास मदत करेल.
पुढे, आवळा कँडी, चिक्की, केळीच्या चिप्स यांसारख्या इतर स्वादिष्ट पदार्थांसाठी आउटलेट देखील देण्यात आले आहेत जे स्थानिक स्वयंपाकी आणि आचारी यांना त्यांचे खाद्यपदार्थ मोठ्या ग्राहकांच्या बाजारपेठेत विकू शकतील. श्री अरुण कुमार जैन, महाव्यवस्थापक यांनी सांगितले आहे कि ‘एक स्टेशन एक उत्पादन’ योजना स्थानिक कारागिरांना त्यांची उत्पादने प्रदर्शित करण्याची उत्तम संधी देते. प्रवासी प्रवाशांमध्ये आजूबाजूच्या ठिकाणी प्रसिद्ध असलेल्या स्वदेशी उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी रेल्वे स्थानके योग्य असल्याचे त्यांनी कळविले आहे.
स्थानिक कारागिरांची प्रशंसापत्रे: – श्रीमती. माया प्रकाश, महिला आर्थिक विकास महामंडळ, जालना येथील गृहउद्योग चालवतात जे स्थानिक बचत गटांच्या मदतीने पापड, मसाला, लोणचे, चिक्की इत्यादी बनवतात. तिचा अनुभव सांगताना श्रीमती माया प्रकाश यांनी सांगितले की, “मला OSOP योजनेअंतर्गत जालना रेल्वे स्थानकावर एक स्टॉल देण्यात आला आहे ज्याने आम्हाला आमचा व्यवसाय सुधारण्यासाठी, आमची उपजीविका मिळविण्यासाठी आणि आमची उत्पादने वेगवेगळ्या जिल्ह्यांमध्ये आणि प्रदेशांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी खूप मदत केली. आम्ही 1300 रु. प्रतिदिन कमावण्यास सक्षम आहोत. जे आपली आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी खूप उपयुक्त आहे. आम्हाला ही संधी दिल्याबद्दल आम्ही माननीय पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांचे आभारी आहोत, ज्यामुळे आमचा व्यवसाय लक्षणीय वाढण्यास मदत झाली आहे”.
पोर्टलवर प्रकाशित झालेल्या बातम्याचा कोणी गैरफायदा घेत असतील तर संबंधित संस्था, व्यक्ती कॉपीराईट कायद्यानुसार जबाबदार राहतील. वृत्तसंकेत स्थळावर प्रसिद्ध झालेल्या जाहिराती, बातम्या, लेख, किंवा मजकुरास वृत्तवाहिणी तपासून पाहू शकत नाही संचालक/संपादक सहमत असतील असे नाही. यातून उद्भवणाऱ्या कोणत्याही विषयाला संबंधित लेखक, वार्ताहर, प्रतिनिधी व जाहिरातदारच जबाबदार राहतील. या वेबसाईटवर प्रसिद्ध झालेल्या बातम्या किंवा मजकुरासंदर्भात काही वाद निर्माण झाल्यास तो नांदेड न्यायालयांतर्गत राहील.